Πέθανε ο Ρόμπερτ Μακναμάρα - "Το Βιετνάμ ήταν λάθος!" - Νέος Κόσμος (Αυστραλίας)

10 Jul 2009
Είναι ένα από τα πιο αντιφατικά πρόσωπα της πολιτικής ζωής των ΗΠΑ. Ο Ρόμπερτ Μακναμάρα πέθανε σε ηλικία 93 ετών. Ως υπουργός Άμυνας, ήταν υπεύθυνος για τον πόλεμο του Βιετνάμ. Μετά αφιέρωσε τη ζωή του στο να αναδείξει πόσο άχρηστοι είναι οι πόλεμοι.

Όσες προσπάθειες όμως κι αν έκανε, έμεινε για πάντα συνδεδεμένος με τον πόλεμο του Βιετνάμ, τον «πόλεμο του Μακναμάρα», όπως πολλοί τον είχαν ονομάσει, την πιο καταστροφική ξένη στρατιωτική επιχείρηση της χώρας, τον μοναδικό πόλεμο ο οποίος τελείωσε για τις ΗΠΑ με άτακτη φυγή και όχι με, έστω κάποια, νίκη.
Ο Μακναμάρα που ήταν γνωστός για την εμμονή στις στατιστικές αναλύσεις ήταν πρόεδρος της αυτοκινητοβιομηχανίας Φορντ όταν ο πρόεδρος Τζων Κέννεντυ το 1961, του ζήτησε να ηγηθεί του Πενταγώνου. Παρέμεινε υπουργός Άμυνας για 7 χρόνια, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο σε αυτήν τη θέση από το 1947 οπότε και είχε δημιουργηθεί το υπουργείο.

Η σχέση του με το Βιετνάμ έγινε σταδιακά προσωπική. Ακόμα και ο γιος του, φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, είχε πάρει μέρος στις τεράστιες αντιπολεμικές διαδηλώσεις της εποχής. Κάποια φορά στο Χάρβαρντ ο Μακναμάρα αναγκάστηκε να χωθεί στα υπόγεια τούνελ για να ξεφύγει από μια ομάδα εξαγριωμένων φοιτητών. Οι επικρίσεις εναντίον του ήταν αδυσώπητες και οι κωμικοί έβγαζαν μεροκάματο κοροϊδεύοντάς τον και λόγω του ότι το μεσαίο του όνομα ήταν «Strange» (Παράξενος).

Αφότου εγκατέλειψε το Πεντάγωνο, στα πρόθυρα νευρικής κατάρρευσης, ο Μακναμάρα διετέλεσε πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας και αφιέρωσε πολύ χρόνο για να υλοποιήσει την άποψή του ότι η βελτίωση της ζωής στις αγροτικές κοινότητες των αναπτυσσόμενων χωρών θα συνέβαλλε περισσότερο στην ειρήνη από τον ανταγωνισμό των εξοπλισμών.

Παρά τις έντονες πιέσεις, επί πολλά χρόνια αρνείτο να γράψει τις αναμνήσεις του, να καταθέσει την άποψή του για τον πόλεμο και τους καβγάδες του με τους στρατηγούς. Μόνο στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 άρχισε να αποκαλύπτει τα όσα συνέβησαν. Στο περιοδικό «Τime» είχε πει ότι δεν πίστευε πως ο βομβαρδισμός του Βόρειου Βιετνάμ- η μεγαλύτερη επιχείρηση βομβαρδισμών στην ιστορία μέχρι τότε- θα είχε αποτέλεσμα αλλά συμφώνησε «επειδή, πρώτον, έπρεπε να αποδειχθεί ότι δεν θα είχε αποτέλεσμα και επειδή κάποιοι άλλοι πίστευαν το αντίθετο». Το βιβλίο του «Ιn Retrospect: Η Τραγωδία και τα μαθήματα του Βιετνάμ» κυκλοφόρησε το 1995. «Όλοι εμείς στις κυβερνήσεις Κέννεντυ και Τζόνσον δράσαμε σύμφωνα με αυτά που πιστεύαμε ότι ήταν οι αρχές και οι παραδόσεις της χώρας μας. Όμως κάναμε λάθος, πολύ μεγάλο λάθος» ήταν η άποψή του και επέμεινε στην εξάλειψη των πυρηνικών όπλων μέχρι τέλους.