Τριάντα χρόνια χωρίς τον Ψαρονίκο-Νίκο Ξυλούρη - Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

 Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη                                      

        Δημοσιογραφου-συγγραφέα

Τριάντα χρόνια πέρασαν από τότε που ο σταυραετός των Ανωγείων, ο Νίκος Ξυλούρης, ο Ψαρονίκος όπως τον ήξεραν οι συντοπίτες του, δίπλωσε τα φτερά του και πέρασε στην αιωνιότητα. ΄Ηταν ο άνθρωπος, που η φωνή του ταυτίστηκε με την λεβεντιά και την Κρήτη και στο σύντομο διάβα του από τη μάταιη τούτη ζωή, άφησε με την χαρακτηριστική φωνή  και τα τραγούδια του ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στον σύγχρονο πολιτισμό.     

Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 1936 στ’ Ανώγεια Ρεθύμνου από οικογένεια που είχε μακρά παράδοση στη μουσική. ΄Όλα τα αρσενικά στο σόϊ, έλεγε ένας παλιός ανωγειανός, ήξεραν να παίζουν λύρα και να τραγουδούν.                 

Το 1941 οι Γερμανοί κατέλαβαν την Κρήτη, και για να δαμάσουν τους ατίθασους ανωγειανούς, έκαψαν το χωριό τους. Τότε ο 6χρονος Ψαρονίκος μαζί με όλους τους χωριανούς ξεριζώθηκαν και  μεταφέρθηκαν σε άλλο χωριό της επαρχίας όπου παρέμειναν ως την απελευθέρωση.             Τραγουδιστές και μάλιστα καλοί ήταν και τα άλλα δύο αδέλφια του Ψαρονίκου, ο Ψαραντώνης και ο Ψαρογιάννης. Ο ίδιος άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγύρια, άρεσε πολύ η φωνή του και  ήταν, όπως είχε αποκαλύψει ο συμμαθητής, φίλος και γείτονάς του Γιάννης Κεφαλογιάννης, «αρχηγός  στις νυχτερινές μας καντάδες κάτω από τα κλειστά παράθυρα των κοριτσιών».                        

Το 1958 γνωρίζει και νυμφεύεται την Ουρανία  Μελαμπιανάκη και σταδιακά η τύχη του αλλάζει με τον πρώτο δίσκο που γύρισε  την ίδια χρονιά  με το τραγούδι  «μια μαυροφόρα που περνά». Δυο παιδιά που θα γεννηθούν, ο Γιώργος (1960) και η Ρηνιώ (1966) θα του φέρουν τη μεγάλη χαρά που θα ολοκληρωθεί με ένα βραβείο που θα κερδίσει στο φεστιβάλ το Σαν Ρέμο παίζοντας με τη λύρα το συρτάκι, που ήταν τότε πολύ της μόδας στη Ευρώπη.            

Η επιτυχία ολοκληρώνεται με μια σειρά τραγουδιών που θα ηχογραφήσει, πρώτα στο Ηράκλειο και μετά στην Αθήνα με γνωριμίες με τον Ερρίκο Θαλασσινό, τον Γιάννη Κακουλίδη και τον  σπουδαίο τραγουδοποιό τον  Γιάννη Μαρκόπουλο που συνεργάστηκαν στην μπουάτ Λήδρα.   Είναι η περίοδος της δικτατορίας που θα καταστήσει τη φωνή του Ξυλούρη με το «πότε θα κάνει ξαστεριά» φωνή αντίστασης και αγώνα κατά της δικτατορίας με κορύφωση τον ξεσηκωμό στο Πολυτεχνείο, ενώ η «εισβολή» του στο θέατρο παίζοντας και τραγουδώντας «στο μεγάλο μας τσίρκο» δίπλα στην Καρέζη και τον Καζάκο θα τον καταστήσει αστέρα της εποχής.                                                  

 Την πορεία στα ύψη ζήλεψαν βάσκανοι οφθαλμοί και το 1980 στην ακμή της καριέρας του θα τον πλήξει ο καρκίνος. Μεταφέρεται στην Αμερική για νοσηλεία. Κι εκεί ο Ψαρονίκος μετρά τους άπειρους φίλους του. Χιλιάδες ήταν οι θαυμαστές του που παρήλασαν από το νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν, προκαλώντας εύλογα την απορία στους Αμερικανούς: « ποιος είναι ο ασθενής; Μήπως αρχηγός κάποιας θρησκείας;»                                                              

Στις 5 Φεβρουαρίου 1980 ο Νίκος πέφτει σε κώμα στο νοσοκομείο Πειραιώς, από το οποίο δεν θα συνέλθει ποτέ. Έφυγε στους ουρανούς ξημερώματα στις 7 Φεβρουαρίου για να βυθίσει στο πένθος Κρητικούς και μη και να περάσει ο ίδιος στην αιωνιότητα. "Έφυγε - όπως είχε πει τότε ο συντοπίτης του, ο μακαρίτης Παύλος Βαρδινογιάννης- ένας αϊτός που ποτέ δεν δέχτηκε ότι είναι πληγωμένος».