Fitch Ratings: Επιβεβαίωσε την αξιολόγηση "CCC" της Ελλάδας

Στην επιβεβαίωση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας στο "CCC" προέβη η Fitch Ratings, παρά τις προσδοκίες για πιθανή αναβάθμιση της χώρας. Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης αποδίδει την επιβεβαίωση της αξιολόγησης "CCC" στην ουσιαστική πρόοδο που έχει σημειωθεί στο πεδίο της πρώτης αξιολόγησης με τους διεθνείς πιστωτές της χώρας, ωστόσο όπως προειδοποιεί, οι κίνδυνοι υλοποίησης του προγράμματος στήριξης παραμένουν.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης αναλύοντας το σκεπτικό που οδήγησε στην επιβεβαίωση του "CCC", έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος προς την κατεύθυνση της συμφωνίας της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος οικονομικής στήριξης, αλλά οι κίνδυνοι στην υλοποίηση παραμένουν. Οι όροι του προγράμματος ύψους 86 δισ. ευρώ είναι απαιτητικοί και χρειάζονται εμπροσθοβαρή και περαιτέρω μέτρα φέτος για την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ το 2016, 1,75% το 2017 και 3,5% το 2018.

Παράλληλα, όπως σημειώνει η Fitch το ελληνικό πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα το 2015 εκτιμάται ότι είναι εντός του στόχου 0,25% του ΑΕΠ, εν μέρει λόγω των πιο ευνοϊκών οικονομικών επιδόσεων συγκριτικά με τις περυσινές προβλέψεις. Οι ελληνικές αρχές έχουν ήδη ολοκληρώσει την πλειονότητα των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί, κυρίως για την αύξηση του ΦΠΑ και τη μείωση του κόστους της κοινωνικής ασφάλισης, αναφέρει χαρακτηριστικά η Fitch. Ωστόσο, αντιτείνει, το νέο πακέτο περιλαμβάνει αδιευκρίνιστα ακόμη μέτρα ύψους 1% του ΑΕΠ,  ενώ το δημοσιονομικό κενό μένει να καθοριστεί και ίσως ξεπεράσει το 3% του ΑΕΠ έως το 2018. Το κυριότερο πιθανό εμπόδιο είναι οι πολιτικά "ευαίσθητες" προτάσεις για τις συντάξεις, αφού οι δανειστές ζητούν περισσότερες περικοπές "εδώ και τώρα" προκειμένου να αποφύγουν τον κίνδυνο της μη εφαρμογής των μέτρων.

Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης αναφέρει παράλληλα ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στοχεύει να εξασφαλίσει άμεσα μία συμφωνία που θα "ξεκλειδώσει" την υπόσχεση για μία ελάφρυνση του ελληνικού χρέους αλλά και που θα ενισχύσει την επενδυτική εμπιστοσύνη. "Παρά τη μικρή του πλειοψηφία στο ελληνικό κοινοβούλιο, που περιλαμβάνει βουλευτές που αντιτίθενται στα εφαρμοζόμενα μέτρα", η Fitch αναμένει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταφέρει να συνεχίσει να στηρίζεται στον κεντρώο χώρο. Όπως εκτιμά ο οίκος αξιολόγησης, η κυβέρνηση διαθέτει επαρκή "μαξιλάρια" (buffers, όπως κεφαλαιακή ρευστότητα και repos) για να αντέξει έως τον Μάιο χωρίς περαιτέρω εκταμίευση δανείων από τον ESM. Ωστόσο, προειδοποιεί ο οίκος αξιολόγησης, πιθανές αποκλίσεις από το χρονοδιάγραμμα και η επιστροφή στη "μικροπολιτική" του περασμένου έτους μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ρευστότητας μέχρι το καλοκαίρι αλλά και στη επιστροφή των φόβων του "Grexit".

Σύμφωνα με τη Fitch, η επόμενη δέσμη μέτρων που έχουν συμφωνηθεί με τους πιστωτές αναμένεται να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην διευκόλυνση της επίλυσης του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και στην ενίσχυση των νομικών διαδικασιών και των θεσμών, που σε περίπτωση επιτυχίας, θα ενισχύσουν την αναπτυξιακή προοπτική της Ελλάδας. Το αν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα συμμετάσχει επίσημα στο πρόγραμμα αργότερα αυτό το έτος παραμένει ασαφές και θα εξαρτηθεί από την αξιολόγηση του κινδύνου υλοποίησης, την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση και το μέγεθος της ελάφρυνσης χρέους. Όπως αναφέρει η Fitch, δεν αναμένει κούρεμα στην ονομαστική αξία του επίσημου χρέους και η ελάφρυνση μπορεί να παρασχεθεί σταδιακά σε συνάρτηση με την απόδοση του προγράμματος ως τρόπος διατήρησης των κινήτρων.

Το συνολικό δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ παρέμεινε σε γενικές γραμμές αμετάβλητο το 2015, κοντά στο 180% του ΑΕΠ, προσθέτει η Fitch. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του αμερικανικού οίκου αξιολόγησης, τα πρωτογενή πλεονάσματα του 2016 και το 2017 θα διαμορφωθούν οριακά υψηλότερα από τους στόχους του προγράμματος, με το συνολικό δημόσιο χρέος να μειώνεται από την κορύφωσή του στο 183% του ΑΕΠ φέτος και στο 181% το 2017. Μία απότομη πτώση των εξαγωγών το 2015 μετακίνησε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών από ένα έλλειμμα της τάξης του 2,1% του ΑΕΠ, κοντά στον ισοσκελισμό, ενώ το καθαρό εξωτερικό χρέος παρέμεινε αυξημένο πάνω από το 120% του ΑΕΠ.

Η ύφεση διαμορφώθηκε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, με τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ να εκτιμάται στο -0,3% για το 2015. Ειδικότερα, όπως επισημαίνει η Fitch, οι εγχώριες καταναλωτικές δαπάνες διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού ενισχύθηκαν κατά 0,3% πέρυσι, εξαιτίας των "επιλεκτικών" δαπανών και της περιορισμένης για περαιτέρω μεγάλες μειώσεις στη διακριτική ευχέρεια εξόδων. Τα capital controls είχαν μικρότερες επιπτώσεις από τις αναμενόμενες, αφού οι επιχειρήσεις είχαν ήδη ενισχύσει τα αποθεματικά τους αλλά και τα νοικοκυριά διέθεταν μετρητά, σύμφωνα με τον οίκο. Μια ακούσια συνέπεια των περιορισμών στα κεφάλαια κίνησης ήταν η ενθάρρυνση για τη μετάβαση από την άτυπη στην επίσημη οικονομία, που υποστήριξε το ΑΕΠ, μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και φέτος. Η Fitch προβλέπει υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά 0,9% το 2016 εξαιτίας του αρνητικού carry over από την δημοσιονομική σύσφιξη, με μία ήπια ανάκαμψη να ξεκινά κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Η περυσινή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα προς την σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Ένα μεγαλύτερο από το αναμενόμενο τμήμα των απαιτούμενων κεφαλαίων ύψους 14,4 δισ. ευρώ που προσδιορίστηκαν από την ολοκληρωμένη αξιολόγηση της ΕΚΤ, καλύφθηκε μέσω ιδιωτικών κεφαλαίων, με αποτέλεσμα η εκταμίευση του ESM να φτάσει συνολικά τα 4,5 δισ. ευρώ, λιγότερο από το ένα τέταρτο των διαθέσιμων κεφαλαίων. Σύμφωνα με τη Fitch, η βασική πρόκληση παραμένει η αντιμετώπιση της έκθεσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία βρίσκονται σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, στο 48% του συνόλου των χορηγήσεων. Οι αλλαγές στον πτωχευτικό κώδικα και το νέο πλαίσιο καθορισμού στόχων αναμένεται να βοηθήσει, αλλά ο οίκος αξιολόγησης αναμένει μόνο μία μέτρια βελτίωση στην ποιότητα των δανείων από το 2017. Οι ελληνικές τράπεζες επίσης εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλες ανισορροπίες χρηματοδότησης και κίνητρα για απομόχλευση. Οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα έχουν αυξηθεί ελάχιστα από την υποχώρησή τους κατά 25% στο α' εξάμηνο του 2015 και οι τράπεζες στοχεύουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τον συγκριτικά πιο ακριβό Μηχανισμό Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance - ELA), περιορίζοντας τη χορήγηση νέων δανείων.

Η μεταναστευτική κρίση μπορεί να επιφέρει σημαντικό δημοσιονομικό, κοινωνικό και πολιτικό κόστος στην Ελλάδα, επισημαίνει η Fitch. Η συνέχιση των de facto περιορισμών στην μετακίνηση που έχουν επιβληθεί από τις γειτονικές χώρες θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω ραγδαία αύξηση του αριθμού των μεταναστών εντός των ελληνικών συνόρων. Η πρόσφατη πρόταση για επιστροφή των μεταναστών στην Τουρκία περιορίζει εν μέρει αυτόν τον κίνδυνο, αλλά μένει να συμφωνηθεί και να δοκιμαστεί. Οι συνεπακόλουθες εντάσεις στις σχέσεις με τους εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν δυνητικά να διαχυθούν στο ελληνικό πρόγραμμα, αυξάνοντας τους κινδύνους για την υλοποίησή του, καταλήγει η Fitch.

Capital.gr