Ο απαγχονισμός του αρχιεπισκόπου Κύπρου, Κυπριανού - Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Οι Τούρκοι κατέσφαξαν επισκόπους στην Κύπρο το 1821, επειδή ενίσχυαν την Φιλική Εταιρία και ετοίμαζαν εξέγερση στο νησί!

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr

Φωτο: Ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, στα βήματα του πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄

Η χθεσινή ημέρα, θυμίζει μια θλιβερή επέτειο. Την σφαγή των επισκόπων της Κύπρου, στις 9 Ιουλίου 1821, από του Οθωμανούς Τούρκους, γιατί, τάχα, ετοίμαζαν  εξέγερση στο νησί, συμβαδίζοντας με την Επανάσταση που ξέσπασε στην Ελλάδα. Η Κύπρος, που αριθμούσε τότε 80.000 ΄Ελληνες και 20.000 Τούρκους, πλήρωσε πολύ την ελληνικότητα της, αφού ξέσπασε πάνω της η εκδικητική μανία του Σουλτάνου. Από υπερβολικό φόβο μήπως και επαναστατήσουν, άρχισαν διωγμούς στη μεγαλόνησο.

Η τουρκική κυβέρνηση έστειλε ειδικό διάταγμα  για τον αφοπλισμό των χριστιανών του νησιού. Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος ήταν σε μεγάλη απόσταση από την Επαναστατημένη Ελλάδα, ο Σουλτάνος διέταξε τον διοικητή Πτολεμαΐδας  να στείλει από τα παράλια της Συρίας Στρατό στην Κύπρο για να συγκρατήσει τους ελληνοκυπρίους να μην επαναστατήσουν. Έτσι, στις 3-5-1821, περίπου 4.000 Τούρκοι στρατιώτες ξεκίνησαν από  Συρία και Παλαιστίνη για τον αφοπλισμό των Ελλήνων. Ο Ιωάννης ο Φιλήμων έχει παρουσιάσει έγγραφο, που αναφέρει την βοήθεια που είχαν οι Οθωμανοί από τους τουρκοκύπριους: «…ηνώθησαν μετά των νικηφόρων στρατευμάτων ημών και συνετέλεσαν προθύμως  εις την κατατρόπωσιν  και του αφοπλισμού  όλων των Χριστιανών της Επικρατείας…»

Ο αφοπλισμός έγινε χωρίς να βρεθούν κρυμμένα  όπλα και ούτε συνεννοήσεις με την Ύδρα και τις Σπέτσες, όπως υποψιάζονταν. Μετά από αυτό, ο μουτεσελλίμης της Κύπρου Κιουτσούκ Μεχμέτ έστειλε αναφορά στην τουρκική κυβέρνηση ότι έγινε ο αφοπλισμός και υπέβαλε ονομαστικό κατάλογο 486  προεστών  και προκρίτων, ανάμεσα τους ο  αρχιεπίσκοπος Κυπριανός, τρείς δεσποτάδες, κληρικοί, μοναχοί και προσωπικότητες που είχαν σχέσεις με χώρες της Ευρώπης  και θα μπορούσαν εύκολα να προμηθευτούν  όπλα δια των πλοίων.

Φωτο: Αρπάζουν τους αρχιερείς μέσα από  τα χέρια των πιστών στη εκκλησιά

Μετά από διάστημα ενός και πλέον μηνός, η τουρκική κυβέρνηση  χωρίς κανέναν ενδοιασμό διέταξε την σφαγή όλων των εγγεγραμμένων στον κατάλογο, με δήμευση των περιουσιών τους, τον εξανδραποδισμό των γυναικών και των παιδιών τους εκτός και αν δεχτούν να εξισλαμισθούν. Ο Κιουτσούκ, συγκάλεσε τότε τους αγάδες του νησιού, τους γνωστοποίησε της διαταγή, αλλά εμμέσως πρότεινε  περιορισμό των σφαγών, αποβλέποντας σε μια κρυφή συνδιαλλαγή  με τους συλληφθέντες για να επωφεληθεί παίρνοντας περιουσιακά τους στοιχεία. Αντίθετα  οι αγάδες διαφώνησαν, συντάχθηκαν με την κυβερνητική γραμμή και πρότειναν να επεκταθεί και να γενικευθεί  η σφαγή και πέραν του καταλόγου και θα πλούτιζαν όλοι  από τις περιουσίες  των σφαγιασθέντων που  θα δήμευαν!

Φωτο: Η σύλληψη εξω από την Αχιεπισκοπή

Την Κυριακή 12 Ιουνίου, ο Κιουτσούκ διέταξε και συνέλαβαν την ώρα της λειτουργίας στις εκκλησιές τους 470 από τους 486 του καταλόγου εκτός από 16 που διέφυγαν, τους έκλεισαν στις φυλακές όπου υποβλήθηκαν σε απίστευτα βασανιστήρια. Ο Κυπριανός που ήταν μυημένος στη Φιλική Εταιρία από το 1820 και ενίσχυε οικονομικά την κίνηση του Αλέξανδρου Υψηλάντη, συνελήφθη στην Αρχιεπισκοπή γονατιστός  να προσεύχεται, μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, με την κατηγορία  ότι ξεσηκώνει τους Έλληνες σε Επανάσταση.

Φωτο: Ο Κυπριανός στην αγχόνη και οι μητροπολίτες στη σφαγή!

Στην πλατεία της Λευκωσίας, οι Τούρκοι έστησαν στις 9 Ιουλίου μία αγχόνη και απαγχόνισαν πρώτα τον αρχιεπίσκοπο Κυπριανό από μια συκαμιά της πλατείας του Σεραγίου της Λευκωσίας, με αλαλαγμούς παρισταμένων Τουρκοκυπρίων. Ο γιατρός Παναγής Αγγελάτος, πρόξενος των Ιονίων νήσων στην Κύπρο, έγραψε σε προσωπικό του σημείωμα, ότι προηγήθηκαν άγρια βασανιστήρια και όταν οδηγείτο στην αγχόνη, σήκωσε ψηλά τους οφθαλμούς του και φώναξε με τρεμάμενη φωνή στον προ τριμήνου απαγχονισμένο πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄ : « Παναγιότατε  ακολουθώ τα βήματα σου!»

Φωτο: Το τέλος στην αγχόνη…

Στη  συνέχεια καρατόμησαν τους τρείς μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και Κυρηνείας, ευθύς αμέσως κληρικούς και μοναχούς, που ετάφησαν την επομένη στον περίβολο της Μονής, Παναγίας της Φανερωμένης. Τις επόμενες μέρες αποκεφάλισαν όλους εκείνους που είχαν συλλάβει εκτός από 36, οι οποίοι ενέδωσαν στις αξιώσεις των Τούρκων και αλλαξοπίστησαν…

Γυναίκες και κορίτσια έζησαν τις κτηνωδίες των βαρβάρων, και είναι ευτύχημα που πολλοί ξένοι  χριστιανοί στο νησί, βοήθησαν τα ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα, ενώ  εξέχοντες κύπριοι που δεν συνελήφθησαν, γλύτωσαν, αφού δραπέτευσαν με την βοήθεια προξένων ευρωπαϊκών χωρών. Μετά την εξόντωση των Ελλήνων, σαν κοράκια επέπεσαν οι Τούρκοι στις περιουσίες τους, ενώ  δήμευσαν ιερά σκεύη εκκλησιών και Μονών. Η σφαγή των επισκόπων και προκρίτων της Κύπρου, αποτελεί αποστομωτική απάντηση σ’ εκείνους τους ανιστόρητους που αμφισβητούν και λοιδορούν τις θυσίες και την προσφορά της εκκλησίας στον αγώνα του ΄Εθνους μας για ελευθερία και ανεξαρτησία.