Οι καταδίκες των δοσιλόγων επί κατοχής στην Αθήνα - Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Θανατικές ποινές 117, Ισόβια 126 από τα Ειδικά Δικαστήρια Δοσιλόγων στην πενταετία 1945-49, πρωθυπουργών, υπουργών και συνεργατών του εχθρού.

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr

Φωτο: Χωροφύλακας «διατάζει» (!) τον Τσολάκογλου πού θα καθίσει στο Δικαστήριο

Στις 5-2-1945, οι Αγγλοι μετέφεραν από το στρατόπεδο Αμπρία του Καϊρου, τον κατοχικό πρωθυπουργό Τσολάκογλου και 8 κατοχικούς υπουργούς και τους παρέδωσαν στις ελληνικές αρχές και  κλείστηκαν στις φυλακές Καλλιθέας. Στις φυλακές Ζελιώτη (εκεί που στεγάστηκε μετά το πολυκατάστημα «Μινιόν» στην Ομόνοια) κλείστηκαν ο Ιωάννης Ράλλης και άλλοι κατοχικοί υπουργοί. Τότε ο επίτροπος εισαγγελέας Παπαδάκης επισκέφθηκε τους αρχηγούς των κομμάτων και τους έθεσε το ερώτημα «περί υπάρξεως δόλου ή μη εις την ενέργειαν των δοσιλόγων  την εκδηλωθείσαν δια της παρ’ αυτών αναλήψεως  της αρχής»

Φωτο: Στο εδώλιο, πολύ αργότερα, ο Λογοθετόπουλος (ισόβια δεσμά) και αριστερά ο Χριστοφοράκος (αθώος λόγω αμφιβολιών)

Στο ερώτημα αυτό, ομόφωνη ήταν  η γνώμη  τους, ότι «Δόλος μεν  κατά την έννοιαν  της Ποινικής Επιστήμης  δεν υφίστατο, όμως ασυγχώρητος φιλοδοξία η οποία οδήγησεν αυτούς εις την κατάληψιν της εξουσίας, εκ παραλλήλου όμως δεν δύναται να αποκλεισθή ολοσχερώς και η διάθεσις εξυπηρετήσεως λαϊκών συμφερόντων από μέρους των». Ουσιαστικά η γνώμη των πολιτικών ήταν, ναι μεν, αλλά… αφήνοντας τους δικαστές να βγάλουν αυτοί το φίδι από την τρύπα. Άλλωστε είναι γνωστό, ότι όταν ορκίσθηκε πρωθυπουργός ο Τσολάκογλου, παρήλασαν όλοι οι πολιτικοί από το γραφείο του «για διαβουλεύσεις και έκφραση γνώμης»  εκτός του Ντίνου Τσαλδάρη του Λαϊκού Κόμματος και του ΚΚΕ  που δεν πήγαν.

Φωτο: Ο Γεώργιος Ράλλης ενώ απολογείται

Στο εδώλιο του Ειδικού Δικαστηρίου Δοσιλόγων κάθισαν, στις 21 Φεβρουαρίου, 30 κατοχικοί υπουργοί και 3 πρωθυπουργοί: Γεώργιος Τσολάκογλου (από 29-4-1941 εως 2-12-1942), Κων. Λογοθετόπουλος (από 2-12-1942 εως 7-4-1943), Ιωάννης Ράλλης  (από 7-4-1943 εως 12-10-1944). Παρήλασαν  πολλοί μάρτυρες,  πολιτικοί, όπως οι Γεώργιος Παπανδρέου, Παναγ. Κανελλόπουλος, Θεμ. Σοφούλης, Θεόδ. Πάγκαλος, Κων. Τσαλδάρης, Θεμ. Τσάτσος, Κων. Ρέντης, στρατηγοί, ναύαρχοι, καθηγητές κ.ά.

Φωτο: Ο στρατηγός Τσολάκογλου

Η δίκη κράτησε ακριβώς 100 ημέρες  και στις 31-5-1945 εκδόθηκε η απόφαση, μετά τις απολογίες των 23 από τους 33 κατηγορουμένους (ερήμην εδικάζοντο οι εκτελεσθέντες υπουργοί από τον ΕΛΑΣ στα Κρώρα Θηβών Γεώργιος Μπάκος (στρατηγός) και Γεώργιος Πειρουνάκης (αστυνόμος) και στο Κολονάκι Νικόλαος Καλύβας. Απόντες λόγω θανάτου οι υπουργοί Σιμωνίδης και Παμπούκης, ενώ ο στρατηγός Διαλέτης βρισκόταν στην Αίγυπτο.

-Εις θάνατον: καταδικάστηκαν οι  Γεώργιος Τσολάκογλου, Σωτήριος Γκοτζαμάνης  και ΄Εκτωρ Τσιρονίκος (ερήμην οι δύο τελευταίοι, ο πρώτος ζήτησε άσυλο στην Ελβετία και ο δεύτερος στην Γερμανία)

-Σε ισόβια δεσμά: οι πρωθυπουργοί  Κων. Λογοθετόπουλος (ερήμην, βρισκόταν στην Γερμανία), Ιωάννης Ράλλης, οι υπουργοί Γεώργιος Καραμάνος, Αναστάσιος Ταβουλάρης (ερήμην, με άσυλο στην Αυστρία), Ιωάννης Πασσαδάκης.

-Κάθειρξη 20 ετών: Πλάτων Χατζημιχάλης, Παν. Δεμέστιχας.

-Κάθειρξη 11 ετών: Αντώνιος Λιβιεράτος, Σωτήριος Μουτούσης, Νικ. Μάρκου.

-Κάθειρξη 5 και 1/2 ετών: Χαρ. Κατσιμήτρος, Δημ. Πολύζος,  Ιάσων Παπαδόπουλος

-Κάθειρξη 5 ετών: Κων. Πουρναράς, Νικ. Λούβαρης, Α.Π. Γέροντας Κων. Καραπάνος.

-Αθώοι: Αναστ. Ρουσόπουλος, Εμμ. Κανακουσάκης, Δημ. Μπακογιάννης, Ιω. Γρηγοράκης, Λεων. Τσιριγώτης, Νικ. Ραγκαβής, Εμμ. Λουλακάκης.

Φωτο: Ο πρόεδρος του Ειδικού Δικαστηρίου Δοσιλόγων Καλέλης

Στην πενταετία 1945-49, εκδόθηκαν από τα Ειδικά Δικαστήρια Δοσιλόγων Αθηνών, οι εξής αποφάσεις: α) Θανατικές καταδίκες 114, β) Ισοβίων δεσμών 121,  γ) Ποινές από 10-20 έτη 191, δ) Ποινές από 5-10 έτη,  103  ε) Ποινές έως 1 έτος, 147 και  στ) Απαλλακτικές αποφάσεις σε 1.356 υποθέσεις.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αποφάσεις 3.629 υποθέσεων που εκδικάσθηκαν στα  Δικαστήρια Δοσιλόγων, κατ’ έτος:

Α) Για το 1945, τελεσιδίκησαν 562 υποθέσεις, αναβλήθηκαν 265, σύνολον 793. Θανατικές καταδίκες 37, Ισόβια δεσμά 23, ποινές από 10-20 έτη 51, από 5-10 έτη 44, από 1-5 έτη 70  έως 1 έτος 36 και απαλλαγές 301. Σύνολο 562.

Β) Για το 1946 τελεσιδίκησαν  811 υποθέσεις, αναβλήθηκαν 863, σύνολο 1.674. Θανατικές καταδίκες 27, Ισόβια 38,  ποινές από 10-20  έτη  78, από 5-10 έτη 35, από 1-5 έτη 56 και έως 1 έτος 55. Απαλλαγές 522. Σύνολον 811 υποθέσεις.

Γ) Για το 1947, τελεσιδίκησαν  636 υποθέσεις, αναβλήθηκαν 221, σύνολο 857. Θανατικές καταδίκες 45, Ισόβια  59, ποινές από 10-20 έτη 7,  από 5-10 έτη 20, από 1-5 έτη 37  και έως  1 έτος  36. Απαλλαγές 432. Σύνολο 636 υποθέσεις.

Δ) Για το 1948 , τελεσιδίκησαν 191 υποθέσεις, αναβλήθηκαν 44, σύνολο 235. Θανατικές καταδίκες 5,  Ισόβια δεσμά 1, ποινές από 10-20 έτη  55,  από 5-10 έτη 4, από 1-5 έτη 10, έως 1 έτος 20. Απαλλαγές 96. Σύνολο 191 υποθέσεις.

Ε) Για το 1949, τελεσιδίκησαν 5 υποθέσεις, αναβλήθηκαν 31. Σύνολο 36. Οι δικασθέντες αθωώθηκαν.