Το μονοπάτι των ANZACs στην Ελλάδα

Η Αναμνηστική Επιτροπή Λήμνου-Καλλίπολης κατάφερε να εξασφαλίσει τη στήριξη τόσο της κυβέρνησης της Βικτώριας όσο και των αρχών της Λήμνου, για την αποκατάσταση του ονόματος της αυστραλιανής προβλήτας και την ανέγερση μνημείου στη Λήμνο.

Φέτος θα δούμε την αποκάλυψη τριών νέων συναρπαστικών προσθηκών στο αναμνηστικό μονοπάτι των ANZACs στην Ελλάδας – από το νησί της Λήμνου στο βόρειο Αιγαίο μέχρι την Πύλο και τη Μεθώνη στην Πελοπόννησο.

Βασικό χαρακτηριστικό των φετινών εορταστικών εκδηλώσεων για την εκστρατεία στην Καλλίπολη που πραγματοποιείται στη Λήμνο, είναι η αποκάλυψη ενός νέου μνημείου στο χώρο της αυστραλιανής προβλήτας. Αυτή η προβλήτα κτίστηκε από Αυστραλούς στρατιώτες τον Μάρτιο του 1915, όταν ξεκίνησε η μετατροπή του νησιού σε στρατιωτική βάση για την εκστρατεία. Ο Jim Claven, ιστορικός από τη Μελβούρνη που χαρτογραφεί με την έρευνά του εδώ και πολλά χρόνια το μονοπάτι των ANZACs στην Ελλάδα, είναι αυτός που ανακάλυψε πρόσφατα την ιστορία της αυστραλιανής προβλήτας που σώζεται ως σήμερα στη Λήμνο. Η Επιτροπή Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης κατάφερε να εξασφαλίσει την στήριξη τόσο της κυβέρνησης της Βικτώριας όσο και των αρχών της Λήμνου για την αποκατάσταση του ονόματος της αυστραλιανής προβλήτας και την ανέγερση μνημείου στο χώρο.

Η αυστραλιανή προβλήτα όπως είναι σήμερα, καθώς κοιτάζουμε τον κόλπο του Μούδρου. Φώτο: Δημήτρης Μπουλώτης 2017

Ο κ. Λι Ταρλάμης είπε ότι τα αποκαλυπτήρια του μνημείου στις 20 Απριλίου θα είναι μια στιγμή μεγάλης περηφάνειας. «Η Επιτροπή μας έχει δουλέψει ακούραστα για να διαφωτίσει και να ενημερώσει το κοινό σχετικά με το ρόλο της Λήμνου στην ιστορία των Αυστραλών ANZACs. Αυτό το μνημείο ήταν ένας από τους κύριους στόχους της περασμένης χρονιάς και είναι μεγάλη μας τιμή το ότι συμμετέχουμε στα αποκαλυπτήρια. Σε προσωπικό επίπεδο -ως άνθρωπος με καταγωγή και από τη Λήμνο και σύνδεση με τους ANZACs- αυτή είναι μια επιπλέον τιμή». Ο κ. Ταρλάμης ευχαρίστησε επίσης την αντιπρόεδρο κ. Χριστίνα Δεσποτέρη –η οποία έχει καταγωγή επίσης από την Λήμνο- για τη σημαντική της συνεργασία με τις τοπικές αρχές της Λήμνου ώστε να πραγματοποιηθεί όλο αυτό.

Στις 6 Μαΐου δύο νέα μνημεία θα τοποθετηθούν στην Πύλο και την Μεθώνη στην Πελοπόννησο. Είναι μνημεία αφιερωμένα στις τραγωδίες με τους αιχμάλωτους πολέμου κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που συνέβησαν στις ακτές της Ελλάδας με τα ιταλικά μεταγωγικά «Nino Bixio» και «Sebastiano Veniero-Jason». Τιμούν αυτούς που πέθαναν, αυτούς που επέζησαν αλλά και τους ντόπιους που τους βοήθησαν.

Ένας από τους επιζώντες είναι και ο στρατιώτης από τη Μελβούρνη, Bill Rudd, που πρόσφατα γιόρτασε τα εκατοστά του γενέθλια. Ήταν ένα όνειρό του να δει την ανέγερση αυτών των μνημείων.

Πέρσι σχηματίστηκε η Οργανωτική Επιτροπή Μνήμης Πύλου-Μεθώνης. Ο κ. Claven σχεδίασε τις αναμνηστικές πλακέτες και, σύντομα, η Παμμεσηνιακή Αδελφότητα Μελβούρνης «Παπαφλέσσας» και η Παμπυλιακή Αδελφότητα «Ναυαρίνο» συντάχθηκαν με τον Bill για να χρηματοδοτήσουν την κατασκευή τους. Οι αναμνηστικές πλακέτες αποκαλύφθηκαν σε εκδήλωση στο εστιατόριο Vanilla του Όκλι, παρόντος του Bill Rudd τον περασμένο Δεκέμβριο, πριν από τη μεταφορά τους στην Πύλο από τον κ. Γιώργο Ηλιόπουλο, μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής.

Η εγκατάστασή τους καθώς και οι σχετικές εκδηλώσεις θα γίνουν από τον Δήμο Πύλου-Νέστορος. Οι πλακέτες θα εγκατασταθούν στα υπάρχοντα ελληνικά μνημεία στην Πύλο και τη Μεθώνη. Με τη βοήθεια του κ. Παύλου Σουγλέρη, ο Jim κατάφερε να βιντεοσκοπήσει ένα συγχαρητήριο μήνυμα από τον Bill Rudd που θα προβληθεί στην τελετή στην Πύλο.

Ο Jim συνεχάρη τον Δήμο Πύλου-Νέστορος -ιδιαίτερα τον δήμαρχο κ. Δημήτρη Καφαντάρη- για την αναγνώριση της σημασίας και την προσπάθεια υλοποίησης του έργου. Ευχαρίστησε, επίσης, την κ. Ελένη Καζανά από το Γραφείο Επικοινωνιών και Πρωτοκόλλου του Δήμου για την ενεργό συνδρομή της. Ο Jim αισθάνεται περήφανος για το πόσο γρήγορα συναντήθηκαν δύο από τις ελληνοαυστραλιανές οργανώσεις της Μελβούρνης -και ειδικά οι κ.κ. Γιώργος Σαρατσιώτης και Παύλος Σουγλέρης – για να βοηθήσουν τον Bill Rudd να τιμήσει τους συντρόφους του.

«Έχω μεγάλη πίστη και στους δύο αυτούς οργανισμούς και σε όλους όσοι εμπλέκονται και στηρίζουν αυτήν την πρωτοβουλία. Είναι μια πρωτοβουλία που αναγνωρίζει τόσο το ρόλο των Anzac στην Ελλάδα όσο και τη σημασία να διασφαλίσουμε ότι η ελληνική σύνδεση της Αυστραλίας με τους Anzac δεν θα ξεχαστεί» ανέφερε.

Όσο θα βρίσκεται στην Ελλάδα ο Jim, θα κάνει περαιτέρω έρευνα στον τομέα σε μερικές από τις βασικές τοποθεσίες που συνδέονται με την κληρονομιά των ANZACs στην Ελλάδα. Συνεργαζόμενος με την Παγκορινθιακή και την Παναργολική Ένωση Μελβούρνης, θα επισκεφθεί την περιοχή που ήταν το πεδίο μάχης της Κορινθίας τον Απρίλιο του 1941 και τον καταυλισμό των αιχμαλώτων πολέμου, καθώς και το «κρησφύγετο» των Αυστραλών νοσηλευτών στο Άργος και τους τόπους εκκένωσης του Τολού και του Ναυπλίου. Θα συναντήσει, επίσης, εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και ερευνητές για να εξετάσει το πώς μπορεί να τιμηθεί η κληρονομιά των ANZACs που συνδέεται με αυτούς τους τόπους.

«Οι περιοχές αυτές έχουν μια πλούσια πολιτιστική κληρονομιά των ANZACs που περιλαμβάνει τόσο σημαντικές στιγμές ιστορικά, όπως η υπεράσπιση του καναλιού της Κορίνθου, αλλά και οδυνηρές στιγμές καθώς οι Αυστραλοί νοσηλευτές έκαναν την τραγική υπαναχώρηση μέσω του Άργους στο Ναύπλιο. Πολλοί Αυστραλοί για παράδειγμα δεν γνωρίζουν ότι ένας από τους πιο διάσημους γιατρούς του Β’ Παγκοσμίου, ο Weary Dunlop, πήρε μέρος στην ελληνική εκστρατεία. Αυτή η κληρονομιά πρέπει να μείνει ζωντανή» είπε.

Τόσο η Παγκορινθιακή όσο και Παναργολική Ένωση Μελβούρνης δεσμεύονται να αναδείξουν το μονοπάτι των ANZACs στην περιοχή τους. Έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους και εργάζονται για την ανέγερση νέων μνημείων σε αυτούς τους χώρους. Ο κ. Claven θα επανεξετάσει, επίσης, μερικές από τις βασικές τοποθεσίες της Βόρειας Ελλάδας που συνδέονται με την αυστραλιανή συμμετοχή στην ελληνική εκστρατεία τον Απρίλιο του 1941. Μεταξύ άλλων τοποθεσιών, θα επαναπροσδιορίσει τα πεδία μάχης Βεύης και Σερβίας όπου οι Αυστραλοί πολέμησαν μαζί με τους Συμμάχους τους την άμυνα της Ελλάδας κατά της γερμανικής εισβολής.

Αυτά τα νέα μνημεία θα πάρουν τη θέση τους μαζί με άλλα μνημεία των Anzac και των Συμμάχων σε όλη την Ελλάδα – από στρατιωτικά νεκροταφεία στη Λήμνο, τη Θεσσαλονίκη, τον κόλπο των Αθηνών και της Σούδας, μέχρι τα μνημεία στις Μάχες της Βεύης, το Βάρλο και την Καλαμάτα.

Ο κ.Claven ελπίζει ότι τα νέα αυτά έργα μνήμης θα πάρουν τη θέση τους στο αναδυόμενο μονοπάτι των ANZACs σε όλη την Ελλάδα και θα ενθαρρύνουν και άλλα έργα που θα μνημονεύσουν ακόμα πιο σημαντικούς τόπους. «Η ηπειρωτική Ελλάδα έχει μια ισχυρή κληρονομιά των ANZACs σε ολόκληρο τον Α’ και Β’ Παγκοσμίους και οι θέσεις αυτές πρέπει να αναγνωριστούν και να επισημανθούν με κατάλληλες αναμνηστικές πλακέτες ή μνημεία. Το οφείλουμε σε εκείνους που υπηρέτησαν και βοήθησαν τους απογόνους τους» δήλωσε ο κ. Claven.

Ο κ. Claven θα πάρει, επίσης, μέρος στις ετήσιες εορταστικές εκδηλώσεις για την εκστρατεία της Καλλίπολης που θα γίνουν στη Λήμνο (στις 20 Απριλίου), για την Ημέρα των ANZACs στο Φάληρο στην Αθήνα (στις 25 Απριλίου) και για την 77η επέτειο της ελληνικής εκστρατείας του 1941 στην Καλαμάτα (στις 8 Μαΐου). Θα το κάνει ως μέλος της αντιπροσωπείας της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης Μελβούρνης, στην οποία θα συμμετέχουν επίσης η κ. Deb Stewart, και η εγγονή της Αυστραλής αδελφής νοσηλεύτριας, Evelyn Hutt, η οποία υπηρέτησε στη Λήμνο το 1915. Κάνει ανοιχτή πρόσκληση σε όλους όσοι μπορεί να είναι στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια αυτών των εκδηλώσεων να πάρουν μέρος με την παρουσία τους.

Ο κ.Claven αναγνωρίζει το έργο που έχουν κάνει άλλοι άνθρωποι για την ευαισθητοποίηση για τις τραγωδίες στην Πύλο και τη Μεθώνη, ιδιαίτερα τον αείμνηστο κ. Brian Simms (γιο του William Simms -Βρετανού στρατιώτη που πέθανε στο «Sebastiano Veniero»- Jason) και τον εγγονό του κ. Adam McHugh, την κ. Rhonda Cousens και τον κ. Peter Georgopoulos – και, φυσικά, τον Aυστραλό βετεράνο Bill Rudd.

ΑΠΟΔΟΣΗ: ΣΟΦΙΑ ΦΑΤΟΥΡΟΥ

Νέος Κόσμος